PEDOBAROMETRİK DEĞERLENDİRME
Pedobarografi (Ayak Sağlığı Ünitesi) Laboratuvarı
Yazan: Prof. Dr. Lale Cerrahoğlu
İnternette takip edenler:
Prof. Dr. Lale Cerrahoğlu, Dr. Necati Balcı
Pedobarografi terimi Latince: pedes (ayak) ve Yunanca: baros (ağırlık, basınç) kelimelerinden türetilmiştir.
Ayak, muayenesi kolay ancak karmaşık fonksiyonel anatomisi nedeni ile tanı konması zor bir bölgedir. Ayağın yapı ve işlevlerindeki bozukluklar kişinin aktivite ve sosyal katılım düzeyinde belirgin kısıtlamalara neden olabilir.
Ayağın işlevini tam olarak yerine getirmesi yalnız ayak sağlığı açısından önemli olmayıp, diz ve kalça gibi komşu eklemler ve bel gibi tüm bedenimizin sağlığı için de gereklidir. Ayağa komşu eklemlerin hastalıkları da ayak biyomekaniğini bozabilmektedir. Ayak mekaniğinin bozulduğu ve buna bağlı ayak tabanında ortaya çıkan patolojilerin değerlendirilmesi için plantar (ayak tabanı) basınç ölçümü (pedobarografi) kullanılmaktadır. Ayrıca denge bozukluğuna neden olabilecek hastalıkların teşhis ve tedavi takibinde kullanılmaktadır.
Pedobarografik değerlendirme nedir?
Hastaların ayak taban basınçlarının ölçümünün değerlendirilmesidir. Pedobarografi cihazı; biyomekanik, ortopedik tanı ve cerrahi, diyabetik ayak, nörolojik hastalıklar (hemipleji, serebral palsi, parkinson), denge bozukluğuna neden olabilecek hastalıklar, ayakkabı modifikasyonları ve ortez uygulamaları gibi pek çok durumda kullanılmaktadır.
Pedobarografik değerlendirme nasıl yapılır?
Kliniğimizde hastaların ayak taban basınçlarının ölçümü 1metre boyundaki hassas üç boyutlu pedobarografi cihazı ile yapılmaktadır. Bu sistem statik (ayakta) ve dinamik (yürürken) olarak ayak tabanı basınçlarının ölçümünü yapmaktadır. Ayak patolojisi ile polikliniğimize başvuran hastalar muayene edilip, pedobarografik olarak tüm veriler alanında uzman hekimlerce incelenip değerlendirildikten sonra ayak basınç dağılımlarında anormallik tespit edilen olgulara uygun tabanlık reçetesi verilmektedir.
Hangi hastalıkların tanısında istenir?
Düztabanlık gibi mekanik problemler, romatizmal, ortopedik, nörolojik hastalıklar ve spor yaralanmaları nedeniyle ayak ağrısı ve yürüme bozukluğu olan hastalar, diyabetik ayak yarası olasılığı olan hastaların erken tanısı için istenir.
Pedobarografik değerlendirme ne kadar sürer?
Her hasta da ayak- ayak bileği muayenesi detaylı olarak yapılır sistemik bir hastalık düşünülürse uygun bir inceleme planı uygulanır. Bu nedenle muayene ve tetkik için standart bir uygulama süresi verilemez. Ayak ağrısı nedeni tesbit edildikten sonra pedobarografik değerlendirme ortalama 1 saat sürer.
Pedobarografik değerlendirme sonucunun pratik yararları nedir?
Ayak mekanizmanın basınç değerlerinin tespiti sonucunda mevcut ayak ağrısının düzelmesi ve ilişkili diz ve kalça ve bel ağrısının düzelmesi için ‘Kişiye özel’ uygun tabanlık reçetesi verilmektedir.
Pedobarografik olarak değerlendirilen hastalardan bazı örnekler aşağıda görülmektedir.
Resim 1: Statik (ayakta) ölçüm.
Resim 2: Ayak ağrısı olan bir hastanın dinamik değerlendirmesi
Resim 3:Ölçümler değerlendirildikten sonra kişiye özel tabanlık reçetelendirilir.